Piše: Jusuf Trbić
«Ustav nove srpske države», kako su mu tepali, objavljen u Službenom glasniku srpskog naroda br.3 od 16. marta 1992. godine, skrojen je samo za jedan narod, za Srbe, iako tada niko od nas ostalih nije mogao ni sanjati o etničkom čišćenju tog prostora. Ali, poslanici samozvanog srpskog parlamenta znali su šta rade kad su oduševljeno i jednoglasno izglasali taj davno pripremljeni akt koji je, sam za sebe, dovoljan dokaz o detaljnoj pripremi velikog zločina kojim će biti stvorena Republika Srpska.
U uvodnom dijelu piše :
«Polazeći od neotuđivog i neprenosivog prirodnog prava srpskog naroda na samoopredjeljenje, samoorganizovanje i udruživanje, na osnovu koga slobodno određuje svoj politički status i obezbjeđuje ekonomski, socijalni i kulturni razvoj,
poštujući njegovu vjekovnu borbu za slobodu i spremnost da sa drugim narodima živi u odnosima međusobnog uvažavanja i ravopravnosti,
imajući u vidu njegovu u toku drugog svjetskog rata donesenu odluku da sa drugim narodima – Hrvatima i Muslimanima konstituiše republiku Bosnu i Hercegovinu u sastavu savezne države Jugoslavije,
izražavajući njegovu riješenost da o svojoj sudbini samostalno odlučuje i izvršavajući njegovu čvrstu volju da stvori svoju suverenu i demokratsku državu, zasnovanu na nacionalnoj ravnopravnosti, poštovanju i garantovanju ljudskih sloboda i prava, socijalnoj pravdi i vladavini prava,
Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini donosi Ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine.»
Već u prvom članu Ustava jasno se kaže čija je ta državna tvorevina u kojoj Srbi, u tom trenutku, nisu apsolutna većina, a u pojedinim dijelovima ( Posavina, bez koje nema Republike Srpske) predstavljaju izrazitu manjinu od jedva 20 posto stanovništva :
«Srpska Republika Bosna i Hercegovina je država srpskog naroda i građana koji u njoj žive.»
U članu 2. to se pojašnjava :
«Teritoriju Republike čine područja autonomnih oblasti, opština i drugih srpskih etničkih cjelina, uključujući i područja na kojima je nad srpskim narodom u drugom svjetskom ratu izvršen zločin genocida.»
Naravno, ne govori se o tome koja su to područja, ko je utvrdio da je tu bio genocid, na osnovu kojih dokaza (Konvencija UN o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida usvojena je nakon II svjetskog rata), a pogotovo se ne govori ništa o genocidu, ili masovnim zločinima, koje su Srbi počinili nad drugima, recimo nad Muslimanima u Podrinju. Ali, zato je član 3. sasvim jasan i kratak :
«Republika se nalazi u sastavu savezne države Jugoslavije.»
Ima li igdje otvorenijeg i jasnijeg akta secesije i pripajanja teritorija drugoj državi?
Sljedeći član, član 4, ne ostavlja ni traga sumnje u to :
«Republika može stupati u zajednice sa državnim tvorevinama drugih kontitutivnih naroda Bosne i Hercegovine.»
Dakle, ovim aktom Srbi formiraju svoju, srpsku državu, na teritorijama na kojima su manjina, i pozivaju i druga dva naroda da to učine. Šta će biti sa pripadnicima «nepoželjnih» naroda u tim etničkim državicama – to smo ubrzo vidjeli.
Zato član 5. zvuči kao najcrnji cinizam :
«Ustavno uređenje Republike temelji se na :
garantovanju i zaštiti ljudskih sloboda i prava u skladu sa međunarodnim standardima,
obezbjeđivanju nacionalnih ravnopravnosti,
socijalnoj pravdi,
vladavini prava,
tržišnoj privredi,
višestranačkom sistemu,
parlamentarnoj demokratiji i podjeli vlasti,
slobodnim izborima,
oblasnoj autonomiji i lokalnoj samoupravi.
zaštiti prava etničkih grupa i drugih manjina.
Član 6. ponovo je sasvim jasan :
«Građani Republike imaju državljanstvo Republike i državljanstvo Jugoslavije.»
Član 7. reguliše jezik i pismo : « U Republici je u službenoj upotrebi srpski jezik ijekavskog i ekavskog izgovora i ćirilično pismo, a latinično pismo na način određen zakonom.
Na područjima gdje žive druge jezičke grupe u službenoj upotrebi su njihovi jezici i pisma, na način određen zakonom.
Član 8. :
Republika ima zastavu, grb i himnu.
Izgled zastave i grba i tekst himne uređuju se ustavnim zakonom.
Član 9. :
Glavni grad Republike je Sarajevo.» ( ne Istočno Sarajevo, ili dio Sarajeva, već baš Sarajevo).
Ustavom su Hrvati i Bošnjaci pretvoreni u nacionalne manjine i građane drugog reda, i to su novi vlastodršci vrlo brzo pokazali, već početkom aprila 1992. u Bijeljini. A član 11. toga Ustava kaže : « Život čovjeka je neprikosnoven. U Republici nema smrtne kaze.»
Šta bi na to danas rekli očevi, majke, braća, djeca onih koje su srpski zločinci, u ime stvaranja Republike Srpske, nemilosrdno pobili? Šta bi rekle majke Srebrenice?
I sljedeći članovi Ustava govore o slobodi i ličnoj bezbjednosti građana ( «koji su nepovredivi»), o tome da se nikom «ne može oduzeti ili ograničiti sloboda», da su «ljudsko dostojanstvo, tjelesni i duhovni integritet, čovjekova privatnost, lični i porodični život» takođe nepovredivi, a posebno je upečatljiv član 14. : « Niko ne smije biti podvrgnut mučenju, svirepom, nehumanom ili poražavajućem postupanju ili kažnjavanju». Član 15. kaže : « Nezakonito lišavanje slobode je kažnjivo», dok član 28. garantuje slobodu vjeroispovijesti i jednakost svih vjerskih zajednica pred zakonom. Članom 31. zabranjeno je « kršenje ustavom zajamčenih sloboda i prava te raspirivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje i netrpeljivosti», a član 34. kaže : « Građaninu se garantuje sloboda izražavanja nacionalne pripadnosti i kulture i pravo upotrebe svog jezika i pisma.»
Ova farsa od ustava ne ostavlja mjesta sumnji u namjere njegovih tvoraca. U drugom dijelu izričito je propisano da građani ove tobožnje države imaju pravo i dužnost « da štite i brane suverenitet i teritorijalnu cjelokupnost Republike i Jugoslavije, organizujući se u okviru oružanih snaga Jugoslovenske narodne armije i teritorijalne odbrane.» Je li iko ikada čuo otvoreniji poziv na rat, i to u tekstu ustava? Istovremeno, Ustav unaprijed oslobađa odgovornosti svakoga ko drži pušku, jer član 112. kaže da je svaki naoružani građanin koji učestvuje u odbrani Republike Srpske pripadnik oružanih snaga, a za njegove postupke odgovara civlna komanda na oba nivoa – Jugoslavije i Republike Srpske. Nema, dakle, nikakvih paravojnih snaga, nikakvih samostalnih razbojnika, svi su u vojsci , bez obzira na to šta rade, a vojska je zajednička i zajednička je komanda. U Bosni i u Srbiji. Glavna komanda je, dakako, u Srbiji. Koja, je li, nije bila u ratu.
( Sutra : razdvajanje naroda)
