Piše: Saud Grabčanović
Ostojićevo
Ovo selo se nalazi sjeverno od Bijeljine, vrlo blizu rijeke Save, a od centra grada je udaljeno oko 18 km. Po popisu iz 2013. godine ovo selo je imalo 3942 stanovnika, od kojih se 99,09 % izjasnilo prema etničkoj pripadnosti da su Srbi. U odnosu na popis iz 1991. Godine, broj stanovnika je u ovom selu znatno porastao. Selo ima pravoslavnu crkvu „Svetog proroka Ilije“ . Seoska slava ili „molitva“ je prva nedjelja po „Đurđevdanu“. Selo ima zajedničko groblje. Ostojićevo se dijeli na zaseoke -„mahale“: Karanovača, Malkuša, Panjik i Svinjarevac.
Nastanak sela i njegovog imena:
Ostojićevo se ne spominje u osmanskim defterima prije Velikog Bečkog rata. Po svoj prilici, ovo selo je novije i nastalo je mnogo godina nakon Beogradskog mira i 1739. godine. U dokumentima nakon ovog mira ovo se selo najprije pominje pod imenom Veliki Gradac. Selo Ostojićevo je dobilo svoje novo ime po nekom Ostojiću, koji je bio pali borac u NOB-u. Na mjestu ovoga sela u ranom Srednjem vijeku nalazilo se staroslavensko selo. Na lokalitetu Ostojićeva zvanom Gradine, u arheološkim istraživanjima provedenim šezdesetih godina prošlog vijeka otkriveno je zemuničko naselje iz perioda ranog Srednjeg vijeka iz doba doseljavanja Slovena na ove prostore. (Irma Čremošnik, Jazbine i Oraščići, Batkovići, Bijeljina–slavenska naselja, Arheološki pregled,broj12.Arheološko društvo Jugoslavije, Beograd, 1970., str. 151-152 )
Predanja o naseljavanju sela i stanovništvo:
Narodna predanja govore da je nekada u tom selu bilo 11 kuća i da je selo naseljeno ljudima koji su pobjegli da se tu „sklone“ pošto su ubili nekog „Turčina“. Međutim prava je istina da je ovo selo nastalo na zemlji bijeljinskih begova Begzadića- Salihbegovića negdje sredinom 18. vijeka i da su ga naselili njihovi kmetovi sa drugih područja i okolnih sela koji imaju pretežno crnogorske korijene. Prvi koji su se doselili u ovo selo su Živkovići, koji slave Stjepanjdan, oni su došli iz Skočića. Poslije njih su došli Petkovići, koji slave Đurđevdan (oni su došli iz Batkovića), od tri brata Gaje, Petka i Mladena potiču Gajići, Petkovići i Mlađenovići. Nikolići, koji slave Tomindan, i Matkovići, koji slave Aranđelovdan, su došli iz Kojčinovca. Račanovići, koji slave Nikoljdan, su došli iz Rače, Božići, koji slave Đurđevdan, su došli iz Hasa, Pavlovići, koji slave Jovanjdan, došli su iz Batkovića, Vulovići, koji slave Nikoljdan, došli su iz Popova, Jovanovići, koji slave Aranđelovdan, došli su iz Skočića, Matići, koji slave Jovanjdan, došli su iz Batkovića-Marića, Ilići, koji slave Stjepanjdan, došli su iz Batkovića, Lajakovići su došli iz Hasa i Kandići, koji slave Stjepanjdan, došli su iz Batkovića. Više porodica se naselilo u Ostojićevo sa Majevice, iz sjeveroistočne Bosne kao i iz Srbije, svi oni imaju crnogorske korijene. To su sljedeće porodice: Vidakovići, koji slave Đurđevdan, došli su od Zvornika, Jovanovići su došli iz Kiseljaka Majevičkog, Petrovići, koji slave Đurđevdan, došli su iz okoline Brčkog i Perići, koji slave Mratindan, došli su iz Srbije. U Ostojićevu živi više porodica koje tačno ne znaju svoje porijeklo, ali znaju da su se njihovi preci doselili iz Crne Gore i Hercegovine, a to su: Marinkovići (Aranđelovdan), Krstići (Nikoljdan) i Milanovići (Đurđevdan).
Patkovača
Ovo selo se nalazi južno od Bijeljine, a od centra grada je udaljeno oko 4 km. Po popisu iz 2013. godine ovo selo je imalo 2619 stanovnika, od kojih se 99,43 % izjasnilo prema etničkoj pripadnosti da su Srbi. U odnosu na popis iz 1991. godine broj stanovnika se u ovom selu petorostruko povećao! Ovo nam jasno govori da se nakon posljednjeg rata u selo doselio veliki broj Srba iz drugih dijelova BiH. Selo ima pravoslavnu crkvu „Crkva vaskrsenja Gospodnjeg“. Seoska slava ili „molitva“ je treći dan „Vaskrsa“. Selo ima zajedničko groblje sa Pučilama i Bijeljinom.
Nastanak sela i njegovog imena:
Patkovača se ne spominje u osmanskim defterima prije Velikog Bečkog rata. U rimsko doba se na mjestu ovoga sela nalazilo naselje koje su otkrili arheolozi, ali koje nije imalo istorijskog kontinuiteta u svom postojanju.
U Patkovači su otkriveni ostaci rimskog naselja i to na više mjesta, a otkrivena su i dva rimska skeletna groba, ozidana opekom (Bojanovski, 1981: 156-157; ALBiH, II;88).
Takođe postoje pretpostavke da se na mjestu Patkovače prije Bečkog rata nalazilo selo Tomaševac, na posjedu bijeljinskog bega Duraka Tomaševca, koji se spominje u popisu bosanskih spahija iz 1123. hdž/1711. godine. Ovaj je kraj posebno stradao u ratu 1716-1718.godine. Nakon „Beogradskog mira“ 1739. godine, novi osmanski begovi, koji su dobili posjede u Semberiji, počeli su sa naseljavanjem skoro potpuno puste Semberije pravoslavnim stanovništvom. Tada su pravoslavni naseljenici iz Crne Gore i istočne Hercegovine podigli i ovo selo. Selo je dobilo ime po divljim patkama kojih je bilo puno u močvarama koje su zatekli prvi naseljenici u ovaj kraj.
Predanja o naseljavanju sela i stanovništvo:
Narodna predanja govore, kada su stigli prvi naseljenici „da je na mjestu današnjeg sela bila sama šuma i močvara puna pataka“. Prvi naseljenici su bili bjegunci iz Hercegovine koji su tamo ubili nekog „Turčina“. Međutim, prava je istina da su se oni tu doselili kao kmetovi i čifćije na posjede gazi Mehmed-paše Fidahića, mutesarifa Zvorničkog sandžaka (sandžakbega) koji je tu dobio svoje nove posjede kao nagradu od sultana za podvige u ratu 1737-1739.godine. Prvi naseljenici u selo su Spasojevići, koji slave Lučindan, a došli su iz istočne Hercegovine, Mitrovići, koji slave Nikoljdan, došli su iz istočne Hercegovine, Petrovići, koji slave Mitrovdan, došli su iz istočne Hercegovine, Vujovići, koji slave Nikoljdan, su došli zbog gladi iz Hercegovine. Više porodica se naselilo u Patkovaču iz okolnih semberskih sela, sa Majevice, iz sjeveroistočne Bosne, svi oni imaju crnogorske korijene. To su sljedeće porodice: Bobari, koji su se 1960. godine doselili iz Batra, Miloševići (Savindan) i Kojići.
(Nastaviće se)