Piše: Saud Grabčanović
Uvod
Već nekoliko vijekova vrh SPC plasira srpskom narodu jedan istorijski neutemeljen događaj, čiji je glavni cilj vjerska, a time politička i nacionalna hegemonizacija tog naroda, te stvaranje mržnje i netolerancije prema Turcima, islamu i svemu što je muslimansko. Glavni cilj ove vješto smišljene manipulacije bilo je podsticanje i iniciranje oružane pobune za nacionalno oslobođenje srpskog naroda iz dosta „labave“ osmanske okupacije, kao i obnova nezavisne srpske države.
Osmansko Carstvo je konačno okupiralo ostatke srednjovjekovne srpske države u 15. i 16. vijeku i na tim prostorima uspostavilo svoju vlast. Nova osmanska vlast je odmah pokazala visoku vjersku toleranciju, u skladu sa učenjem islama, te je dozvolila rad i slobodno propovijedanje Srpskoj pravoslavnoj crkvi i njenom sveštenstvu, a nešto kasnije je čak inicirala obnovu Pećke patrijaršije, kao njenog izvršnog organa. Tu su patrijaršiju ukinuli Grci i carigradska Vaseljenska patrijaršija u vrijeme raspada srpske srednjovjekovne države u dinastičkim borbama nakon smrti cara Dušana i njegovog sina Uroša „nejakog“, posljednjeg Nemanjića. Osmanska je vlast posebno za običan narod kmetove -srpsku raju, kao i za ostale potčinjene kršćanske narode u tom carstvu, bila nevjerovatno vjerski tolerantna i nenasilna, a obaveze, porezi i davanja prema državi i osmanskim spahijama bili su puno manji nego što su to bili pod prethodnom vlašću kršćanskih feudalaca. Seljaci-kmetovi u Osmanskom carstvu nisu bili tako strogo vezani za zemlju kao što je to bio slučaj u tadašnjim evropskim kršćanskim zemljama. Porezi koje su seljaci-kmetovi plaćali za vrijeme uspona Osmanskog carstva, tokom 15. i 16. vijeka, bili su uglavnom manji nego u Srbiji i ostalim balkanskim državama prije njihovog pada pod osmansku vlast. Prilikom okupacije Srbije Osmanlije su primijenile svoju poznatu metodu likvidacije i razvlašćivanja prethodne feudalne elite, te prisvajanja njihovih zemljišnih posjeda. Običan narod, kmetovi koji su predstavljali većinu stanovništva samo su „zamijenili“ gospodare za koje su radili. Međutim, novi su se gospodari pokazali boljima od njihovih ranijih, uprkos drugoj vjeri koju su ispovjedali. Kuluka i prisilnog rada seljaka skoro da uopšte nije ni bilo, a njihova vjerska i ljudska prava su poštivana i to na puno većem nivou nego u doba srpske državnosti i vlasti njihovih kraljeva i careva. Ovakva povoljna situacija u Osmanskom Carstvu privlačila je i seljake iz okolnih zemalja, koji su često napuštali feudalne posjede balkanskih hrišćanskih vladara i bježali u Osmansko Carstvo, na stranu Turaka. Zbog ovakve, za njega povoljne situacije, običan srpski seljak-kmet,“srpska raja“, nije imao nikakvog interesa ni motiva da se buni protiv svojih osmanskih gospodara, a kamoli da se diže na oružje. Zato je SPC kao glavni stožer čuvanja srpskog vjerskog, državnog i narodnog identiteta počela primjenjivati „posebne metode“ u cilju vještačkog stvaranja nezadovoljstva i mržnje prema novom okupatoru kod običnog srpskog puka. Po devizi „cilj opravdava sredstvo“, vrh tadašnje SPC je počeo fabrikovati laži, čiji je glavni cilj bio podići srpsku raju na ustanak protiv Osmanlija i obnoviti srpsku samostalnu državu. Te su metode u suštini predstavljale falsifikovane činjenice koje su trebale da podstaknu običnog Srbina-vjernika na mržnju prema Turcima, muslimanima i islamu. U vrijeme Dugog rata (1593-1606), koji je bio vođen između Austrije i Osmanskog Carstva sa promjenljivom srećom za obje strane, tadašnja SPC, koja je u to vrijeme predstavljala duhovno i političko vođstvo srpskog naroda, ocijenila je da je kucnuo čas za konačno oslobođenje od turske okupacije. Vrhovništvo ove crkve je tada, u cilju pobunjivanja svog naroda, izmislilo i plasiralo jednu notornu laž o tome kao su Turci na Vračaru kod Beograda spalili mošti najvećeg srpskog sveca Svetog Save, koji je u narodu imao veliki ugled kao čovjek koji je utemeljio samostalnu srpsku crkvu i državu. Kult Svetog Save je u ta vremena bio veoma jak u običnom narodu u Srbiji. Sa lažnim svetogrđem Svetog Save trebalo je pogoditi i samu crkvu i sve njene predstavnike, koji su u Svetom Savi vidjeli svog duhovnog rodonačelnika. Vijest o ovom „spaljivanju“ je sigurno duboko pogodila, povrijedila i izazvala bijes kod običnog naroda. Takođe se ova lažna informacija prelila i preko granica Osmanskog Carstva i stigla je u okolne kršćanske zemlje, kao i u kršćansku zapadnu Evropu. Ova vijest je stigla i do tadašnjeg velikog dubrovačkog hroničara Mavra Orbinija. koji ju je uzeo „zdravo za gotovo“. bez ikavih provjera i priloženih dokaza. O tome nam Orbini piše u knjizi štampanoj 1601. u italijanskom gradu Pezaru. U toj knjizi on je zapisao da su kosti Rastka, u kaluđerstvu nazvanog Save, kojeg Srbi smatraju svecem, nedavno javno spaljene po naređenju turskog zlikovca Sinan–paše. Međutim, nedugo nakon toga se u hronikama i darovnicama ruskih careva SPC-u pominje da su mošti Svetog Save i dalje u manastiru Mileševi i da su čitave! Zatim se ponovo u doba novih ratova Osmanlija sa Habzburzima plasira vijest da je manastir uništen a mošti spaljene od strane zlih Turaka i to više puta u različitim vremenskim periodima! Poslednja „vijest“ o „spaljivanju“ plasirana je u vrijeme Velikog bečkog rata i velikih stradanja i razaranja, kao i osveta jedne i druge strane zbog pretrpljenih poraza i enormnih gubitaka. U to je vrijeme manastir Mileševa stvarno bio spaljen i to prvi put. Ko ga je tačno spalio, to se danas ne zna, da li Turci iz osvete Srbima zbog pobune protiv sultana ili katolički Habzburzi zbog mržnje prema pravoslavlju i pravoslavcima kao „šizmaticima“ i „hereticima“. Taj je čin bio ponovno iskorišćen od strane klera SPC za plasiranje nove laži o spljivanju moštiju Svetog Save. Danas postoje jasni i provjereni dokazi da tog spaljivanja Savinih moštiju ni tada nije bilo, jer su ćivot sa njegovim tijelom iz manastira, prije njegovog stradanja, preuzele i u svojim kućama sačuvale komšije Bošnjaci muslimani! Bili su to pripadnici poznate bošnjačke begovske porodice Čengića. Oni su nakon smirivanja situacije i obnove manastira predali Savine posmrtne ostatke, kao i njegove lične stvari srpskim kaluđerima iz Mileševe. Prema pouzdanim podacima, Savine mošti postoje i dan danas i nedirnute počivaju u manastiru Ždrebaonik u Crnoj Gori, gdje leže pod tuđim imenom, sakrivene od očiju javnosti. Istinu o ovome danas zna samo mali broj visokih sveštenika SPC koji čine tzv. „Sveti sinod srpske pravoslavne crkve „ kao i njihov vrhovnik-patrijarh. Prava se istina o postojanju Savinih moštiju danas vješto krije od javnosti, jer bi priznanje istine za SPC predstavljalo težak udarac i izazvalo njeno slabljenje i gubljenje povjerenja u srpskom narodu. Laž da su Turci, odnosno njihov vođa „neki Sinan paša“, spalili Svetog Savu, i danas se plasira i zloupotrebljava. Na mjestu navodnog spaljivanja moštiju Svetog Save, koje se nikada nije desilo, na beogradskom Vračaru danas je podignut ogromni pravoslavni hram posvećen ovom svecu. Ispred njega se nalazi Savin veličanstveni spomenik.
(nastaviće se)