Piše: Saud Grabčanović
Epilog genocida nad Bošnjacima Srbije
Nakon iseljavanja muslimana iz Beograda i Užica, ovi gradovi su nastavili «normalan» život, zahvaljući ubrzanom naseljavnju Srba, posebno iz Hercegovine i Crne Gore, dok grad Soko nakon rušenja nikada nije više naseljavan. Glavni uzrok leži u tome što je Soko sa okolnih 11 sela bio nastanjen isključivo Bošnjacima , pa je sa njihovim iseljavanjem i rušenjem grada, koje su izvršili ruski stručnjaci na zahtjev Srbije, prestao svaki život u gradu i okolini. Prostori ispražnjeni od muslimana postali su veoma primamljivi za Srbe koji su dolazili sa različitih strana: Kosova, Sandžaka, Bosne i Hercegovine i Crne Gore. Zakon o doseljavanju stranaca, koji je potpisao knjaz Mihajlo 1865. godine, davao je velike povlastice za doseljenike, kao što su besplatno dobijanje zemlje, kuća, stoke, odredjene količine hrane, oslobođenje od poreza i vojne obaveze tokom odredjenog perioda, što je izazvalo masovno doseljavanje, pa su ubrzo doneseni novi zakoni kojima su uvedena ograničenja, sa ciljem da se ne proređuje i ne smanjuje srpsko stanovnistvo u okolnim zemljama, na koje je Srbija imala svoje aspiracije u budućnosti. Izgonom muslimana iz Knjaževine Srbije ostalo je, bolje rečeno – oteto je oko 5 miliona hektara obradive bošnjačke zemlje, koja je podijeljena doseljenim Srbima, zatim 100.000 građevinskih objekata (kuća, znatskih radnji i slično). Uništeno je više od 600 muslimanskih vjerskih objekata i opljačkano oko 300.000 grla stoke, itd. Mnogi strani izvještači pisali su “da je malo koji narod u svijetu imao tako tragičnu sudbinu kao muslimani Srbije. Oni su poput Hazara, nestali sa cjelokupnom baštinom, sa svim onim što su imali, kao da nikad nisu ni postojali. Nastalo je frontalno uništavanje svega onoga što je podsjećalo na islam i Turke”. Sa promjenom stanovništva Srbije, otpočeo je i proces promjene života, životnih običaja i ranije stečenih navika. Strani izvjestači su zapisali “da se turski jezik više ne čuje nigdje, grčki rijetko, a srpski se čisti i ispravlja svaki dan. Kuće, dućani, nošnja-odijela, sve se to udešava prema onome sto se vidi na Zapadu”.
Svetozar Marković u svom djelu” Srbija na istoku” piše. “ Očedvidno srpski narod nije priznavao nikakva prava Turcima (čitaj muslimanima) svojim sugrađanima, članovima iste države, da žive na srpskoj zemlji. Srpski narod je išao prosto da istrijebi Turke, to se pokazalo docnije u srpskim ustancima, gdje su Srbi ubijali Turke koji su im se na veru predali. Spram Turaka Srbi su imali osobite pojmove o moralu. Savest kao da ih nije ni malo grizla da učine ma kakvo zlo delo po savremnim našim pojmovima, samo da se osvete za nasilje koje su Turci vekovima činili. Krađu, otimanje i ubistvo, samo kad se učini spram Turcima, u mirno vreme kao i u ratu, smatrali su kao moralna dela”.
Ovoj konstataciji Svetozara Markovića se uopšte ne treba čuditi, jer je potpuno tačna! Jedan od rodonačelnika velikosrpstva, vladika Njegoš, u svom „Gorskom vijencu” je sa ponosom pjevao o klanju i ubijanju muslimana, koje on naziva Turcima, pa je tako klanje i ubijanje muslimana po njemu najviši moralni čin! Tako su generacije i generacije srpske i ostale djece pogrešno učene, a i danas se uče o moralu i moralnosti uopšte, zahvaljući uvrštavanju „Gorskog vijenca” u sve nastavne planove i programe, što je bilo pogubno za muslimansko stanovništvo od tada pa sve do dana današnjeg. Prosto rečeno: pogrešno smo učeni o mnogo čemu, pa i o moralu i ljudskim vrijednostima!
Radovi poznatih istoričara o genocidu u Srbiji 1862. godine
Srpski književnik Milan Miličević je zabilježio 1871. godine u svom „Dnevniku”, koji je ostao najvećim dijelom neobjavljen : “Ne mogu naši potomci znati istinu o nama jer je mi ne kazujemo, nego ono izlažemo što nam podmiruje trenutni jadni račun”.
Najbolji primjer predstavlja zbivanje na Čukur česmi o kojem smo svi učili kao izuzetno značajnom istorijskom događaju. Pravu istinu o ovom dogadju objavio je Kosta. N. Hristić (“Zapisi starog Beograđanina”), na osnovu zapisa svoga oca Nikole, tadašnjeg ministra unutrašnjih poslova. K. Dimitrijević, koristeći ove zapise, u Politici ekspres piše : …“ kako smo godinama učeni na pogrešnim istorijskim podacima”, pa navodi primjer Čukur česme : “ Značajan je podatak da 1862.godine nije od turskog nizama bio ubijen, nego samo teško ranjen srpski šegrt Sava Petković, kao što pokazuje njegov spomenik u Dobračinoj ulici, gdje je uklesan čak i pogrešan datum zbivanja. Istina o ovom događaju, iz političkih razloga, morala se zataškati i drukčije prikazati”. (Vidi opširnije Politika ekpres Beograd,31.12.1994-3.01.1995.godine).
Hans Kohen ( “Its History and Ideology”, Notre Dame, 1953.godine) govoreći o Srbima kaže : “Srbi su bili mnogo zaostaliji čak i od turskog režima, pošto su bili ljudi patrijarhalne jednostavnosti, i primitivne brutalnosti”.
Filip Dz. Kohen, autor knjige “Tajni rat Srbije, propaganda i historijska obmana”, Sarajevo 1996. Godine, ističe da je srpski fašizam stariji i od Hitlerovog, da korijeni srpskog fašizma počinju već 1804. Godine, a njih 40 godina kasnije oblikuje Ilija Garašanin u svom “Načertaniju”.Već tada je nastao izraz “etničko čisćenje”, a Srbi su izvršili više genocida nad nesrpskim stanovništvom, i to se proteže već dva stoljeća. U svim pobunama ili mirnim periodima u prošlom stoljeću stradalo je muslimansko i jevrejsko stanovništvo, tako da je Srbija pred Prvi balkanski rat bila očišćena od muslimana. Mada su bili malobrojniji u odnosu na muslimansko stanovništvo, ista sudbina zadesila je i Jevreje, sa izuzetkom perioda Miloša Obrenovića. Obrazac koji je dao Ilija Garašanin, a koji su usavršili njegovi sljedbenici, svodi se na zlostavljanje, prisilno isiljevanje, pljačkanje, silovanje, klanje, masakriranje, posebno nožem. U pet ratova koje su Srbi vodili u ovom stoljeću, ideologija i metode koje su zagovarali njegovi sljedbenici Vasa Ćubrilovic, S. Moljević i Milorad Ekmečić, bile su iste, samo se lista ne-Srba za odstrijel, uz Bošnjake, proširila na: Albance, Bugare, Hrvate, Makedonce, Mađare i Nijemce Vojvodine.
Filip Dz. Kohen se u svom pomenutom djelu nadovezuje na tvrdnju srpskog književnika Milana Miličevića iz 1871.godine, koji je još tada otvoreno kazao da “ne mogu naši potomci znati istinu o nama jer je mi ne kazujemo, nego ono izlažemo, što nam podmiruje trenutni račun” , pa kaže : “ Ako je istorija umjetnička galerija puna slika, s malo orginala i mnogo kopija, onda je srpska istorija takva galerija, puna falsifikata koje je Evropa pa i Amerika dugo vremena prihvaćala kao orginalne. Mnogi zapadni “eksperti” za Balkan eksploatisali su ih za svoje titule, a političari za svoje prljave ciljeve”.
Srpska, crnogorska, makedonska, bugarska i grčka historiografija, pod balastom politike i ideologije, imaju poseban odnos prema iseljevanju muslimana sa svojih prostora, pa i muslimanima uopšte na svojim prostorima, posmatrajući ga isključivo u sklopu stvaranja svojih nacionalnih država i oslobođenja od vjekovne osmansko-turske uprave, a što je podrazumijevalo odstranjivanje muslimana iz njihovih nacionalnih država. Duh koji je vladao, a vlada i danas, gotovo isto kao i prije, uticao je na istoriografiju, iracionalnim nacionalizmom, koji je od istoriografije pravio instrument svoje politike, pa su istoričari, kao što vidimo, postajali logistička podrska nacionalističke ideologije prožete ksenofobijom. Srpski narod, zahvalan zbog ovog progona i genocida, podigao je spomenik knezu Mihailu Obrenoviću u centru Beograda.Ovaj je spomenik danas mjesto okupljanja velikosrpskih šovinista kada prave svoje rituale.Takođe, to je mjesto okupljanja ostalih normalnijih Srba, kao i mjesto «trefa» zaljubljenih parova i manifestacija fudbalskih navijačkih skupina. Danas se obično u narodu ovo kultno mjesto zove «Kod konja» (kod srpskog knjaza).
Slična ili bolje rečeno ista sudbina (božija kazna?) stigla je nešto kasnije i drugog ključnog aktera ovog strašnog genocida nad Bošnjacima Srbije. Nesposobni, podmitljivi i podli sultan Abdul-Aziz je u dvorskom prevratu –puču 1876. godine zbačen sa prijestola Osmanskog carstva. Ovaj osmanski sultan, koji je prodao svoju braću muslimane i kumovao iseljenju Bošnjaka iz Srbije, u tom je prevratu ubijen. Abdul Aziz (arapski: عبد العزيز) je postao sultan 25. juna 1861. godine poslije prerane smrti svog brata Abdul Medžida I . On je bio jedan od najnesposobnijih vladara osmanske dinastije i nazivan je «sultan laganog propadanja». Tokom njegove vladavine Osmansko carstvo se svake godine sve više zaduživalo, do trenutka kada je došlo do proglašenja državnog bankrota 1875. godine. Uzrok ovome je bila, prije svega, njegova megalomanija i avanturizam. Kao student Abdul Aziz je boravio u Parizu i vidio Versaj. Nakon što je vidio ovaj prelijepi dvorac, njemu više nije odgovarao stari skromni dvor njegovih predaka, Topkapi Saraj. Abdul Aziz je još u vrijeme vladavine svog brata Abdul Medžida I ubijedio brata da izgrade novi dvor. Braća su odlučila izgraditi novi veleljepni dvor Dolmabašče, koji je trebao nadmašiti sjaj Versaja! Ti sultani su bili na čelu carstva koje je rapidno propadalo i siromašilo, te je u to vrijeme predstavljalo samo sjenku nekada moćne imperije. Dok im je narod grcao u bijedi i nemaštini, sultan Abdul Medžid I, a kasnije i njegov nasljednik Abdul Aziz, gradili su svoj novi dvor u koji je samo za ukrašavanje enterijera potrošio ravno 70 tona finog zlata! Ludi sultan Abdul Aziz, nakon bratovljeve iznenadne smrti i stupanja na prijesto, odlučio je da radove na izgradnji novoga dvora započetog još 1843.godine, privede kraju. U državnoj blagajni nije bilo dovoljno novaca da bi se okončao ovaj megalomanski projekat. Osim završnih radova na novom dvoru, sultan je istovremeno na drugoj azijskoj strani Bosfora dao izgraditi još jedan, nešto manji dvorac, koji je predstavljao vjernu repliku većeg dvora. Ovaj je dvorac izgradio za svoju ljubavnicu, francusku princezu koja je sa njim pobjegla iz Pariza napustivši muža i porodicu! Da bi radove na ovim dvorcima završio, Abdul Aziz je bio prinuđen uzeti inostrane kredite i tako zadužiti državu kod niza evropskih banaka, posebno kod Rotšilda. Krediti koje su mu davali jevrejski bankari bili su dati pod veoma nepovoljnim uvjetima i sa velikim kamatama. Ovakva promašena ekonomska politika sultana Abdul Aziza ubrzo je uzrokovala potpuni državni bankrot Osmanskog carstva 1875.godine. Ovaj bankrot je izazvao propast monetarnog sistema osmanske države, što je izazvalo daljnje siromašenje stanovništva, bijedu i pojavu gladi. U carstvu dolazi do velikih nemira i pobuna koje su uzrokovane ekonomskim slomom. Nemiri koji su tada zahvatili Osmansku carstvo rezultirali su i velikom pobunom u Bosni i Hercegovini 1875. godine i to pretežno kršćanskog stanovništva, posebno Srba koje je u tome podsticala i podržavala Srbija, sukladno svom velikosrpskom projektu. Opštenarodno nezadovoljstvo inflacijom koja je nastupila poslije bankrota dovelo je 30. maja 1876. godine do dvorske zavjere u kojoj je sultan Abdul Aziz zbačen sa prijestola. Nekoliko dana poslije puča Visoka Porta je zvanično objavila da je sultan Abdul Aziz navodno izvršio samoubistvo. U narodu su kružile glasine da su ga ubile žene iz njegovog harema i da su ga ugušile jastucima.Vijest o smrti omrznutog sultana je u Istanbulu dočekana sa oduševljenjem. Pučisti su na čelo države doveli Murata V, sina sultana Abdul Medžida I.
ZAKLJUČAK
Ako se vratimo u sadašnjost, nije teško zaključiti da su potomci Bošnjaka protjeranih iz Srbije naseljeni u dijelove sjeverene Bosne: Bosanski Šamac, Kozluk, Janja, Bijeljina, Brezovo Polje, Brčko, Bosanski Brod, Derventa, Prnjavor, pa sve do Orahove kod Bosanske Gradiške, kao i dijelove istočne Bosne i Hercegovine : Višegrad, Foča, Trebinje, Nevesinje, Ljubinje, Srebrenica i itd, doživjeli istu sudbinu kao njihovi preci, i to samo nakon 120- 160 godina. Potomci nekad do kože opljačkanih, ponovo su opljačkani na isti način, od potomaka onih koji su pobili i opljačkali njihove pradjedove. Metode primjenjivane nekad u izgonu njihovih predaka, ponovo su primjenjivane od 1992. do 1995. godine na isti način prema potomcima protjeranih iz Srbije. U BiH je stvorena čista etnička teritorija koju danas nazivamo RS, istina kao entitet u sastavu BiH, ali sa autonomijom kao što ju je imala Knjaževina Srbija i trajnim aspiracijama, da se prvom mogućom prilikom priključi Srbiji, što ne krije ni jedan iole ugledniji političar u RS, na zadovoljstvo političkog vrha Srbije.Gdje je kraj ovoj suludoj rasistickoj ili fašističkoj politici, nazovimo je kako god hoćemo, koja ima podršku međunarodne zajednice. Kakvu je sudbinu Bošnjacima namijenila međunarodna zajednica, koristeći velikosrpsku i velikohrvatsku rasističku politiku? Po svoj prilici, njen je cilj nestanak Bošnjaka u BiH, ili, u najboljem slučaju, sabijanje Bošnjaka na jedan mali prostor u centralnim dijelovima Bosne, na kojem ne mogu opstati iz ekonomskih razloga, jer će njihov ekonomski razvoj zavisti od volje istočnih i zapadnih susjeda. A kakva je njihova volja, najbolje pokazuju primjeri iz ne tako davne prošlosti, – seljavanja Bošnjaka iz Srbije, i Hrvatske, to jest Slavonije i Like. Međunarodna zajednica, uključujući USA, je priznanjem RS-a priznala tvorevinu genocida nad Bošnjacima u BiH i tako nagradila pokretače i izvršioce jednog monstruoznog fašističkog projekta.