Piše: Saud Grabčanović
(H) Amajlije
Ovo selo se nalazi jugoistočno od Bijeljine tik pored rijeke Drine. Od centra Bijeljine je udaljeno 11,6 km. Po popisu iz 2013.g odine ovo selo je imalo 1131 stanovnika, od kojih se 99,2 % izjasnilo prema etničkoj pripadnosti da su Srbi. Broj stanovnika ovog sela se u odnosu na popis iz 1991.godine tek neznatno povećao. U selu postoji srpska pravoslavna crkva „Svete Trojice“, kao i zajedničko seosko groblje. Seoska slava ili „molitva“ je treći dan „Trojica“. Ovo je selo podijeljeno na dijelove – zaseoke ili „mahale“: Bair, Buk, Bukreš, Dubajići, Sarija i Vitaja.
Nastanak sela i njegovog imena:
Prema pouzdanim istorijskim podacima ovo je selo nastalo nakon „Beogradskog mira“ 1739. Godine, jer se u ranijim dokumentima nigdje ne spominje. Današnje selo je nastalo na tadašnjem begluku skočićkih begova Begzadića, čiji je jedan ogranak preseljenjem u Bijeljinu nakon 1739. godine uzeo prezime Salihbegović. Begzadići sa na svoje posjede u selu Amajlijama naselili svoje kmetove koje su doveli iz istočne Hercegovine i iz Crne Gore. Porodično predanje Begzadića govori da je njihov posjed obuhvatao 13 sela, od kojih su 3 bila na desnoj strani Drine (Grnčara, Nedjeljica i Jarebice kod Loznice). Radi se o selima: Skočić, Roćević, Šepak, Glavičice, Gornje i Donje Crnjelovo, Velika i Mala Obarska, Svinjarevac, Batković, Grnčara, Nedjeljica i Jarebice, pominju se takođe i Amajlije i druga mjesta. Na mjestu današnjih Amajlija u rimsko doba se nalazilo neko naselje koje nije imalo kontinuiteta u svom postojanju. O njegovom postojanju svjedoče nam arheološki nalazi rimske opeke izrovane na području Amajlija, kao i nalazi rimskog novca, te fragmentirane brončane statuete (Patsch, 1897: 520; Bojanovski 1981: 157).
O nastanku samog sela postoji narodno predanje lokalnog srpskog stanovništva po kojem se ovo selo prvobitno zvalo „Kalovita“. Ovo mjesto je veoma često plavila rijeka Drina, a pored toga je ljeti često bilo na udaru vremenskih nepogoda sa gradom koji je znao uništiti ljetinu. Zbog ovoga su se mještani sela odlučili da skinu prokletstvo sa svoga sela. U svrhu toga su angažovali poznatog mulaima (hodžu) iz Bijeljine, od kojeg su kasnije nastali bijeljinski Mulaimovići. Ovaj je efendija bio nadaleko poznat po svojim kišnim dovama koje su davale dobre rezultate, kao i po svojim „zapisima i hamajlijama“ koje je pravio. Na poziv mještana efendija je došao u Kalovitu i tu sa sobom donio hamajliju koju je nakon dove dao seljacima i rekao im da je ukopaju u centru sela. Pored toga je rekao da se selo treba „prekumiti“ tj. promijeniti mu ime i da seljaci sami izaberu to drugo ime po kojem će im se selo zvati. Pošto je hodžina hamajlija odmah dala dobre rezultate, predanje kaže da su se seljaci odlučili da svom selu daju novo ime „Amajlije“ kako se i danas zove. To je ime dato po hodžinoj hamajliji ali je „H“ ispušteno iz imena sve u skladu sa narodnim govorom srpskih seljaka iz okoline Bijeljine.
Predanja o naseljavanju sela i stanovništvo:
Narodno predanje koje se prenosi u ovom selu sa koljena na koljeno govori da su prilikom naseljavanja ovog kraja srpski doseljenici zatekli ovakvo stanje: „sve je ovo bila šuma i sve je naseljeno od trebinjskog uduta“. Prije nešto 120 godina u ovom selu je postojalo samo 7 kuća! Prema narodnom predanju najstarija familija u Amajlijama su Crnogorčevići. Milan Crnogorčević zvani „Glavonja“ porijeklom iz Pive (Crna Gora) je rodonačelnik ove familije, kao i utemeljitelj ovoga sela. On se sa svojom zadrugom oko 1750. godine doselio na posjede skočićkih begova Begzadića i tu podigao ovo selo. Familija Crnogorčević je sredinom sedamdesetih godina prošlog vijeka imala u selu 53 kuće. Svi Crnogorčevići slave Jovanjdan. Po jednom predanju Milan Crnogorčević zvani „Glavonja“ je imao četiri sina : Ćirka, Mirka, Marka i Đurka. Od njih su kasnije nastale porodice : Ćirkovići, Mirkovići, Markovići i Đurkovići, koje žive u selima širom Semberije. Prema drugom predanju Milan je imao još sinova pa su prezime Crnogorčević zadržali njegovi sinovi : Diko, Milivoje i Jefto, dok su potomci njegovih sinova Stanojla, Gavrila i Save danas prezivaju: Stanojlović, Gavrilović i Savić. Potomci Milana Crnogorčevića „Glavonje“ danas nose ova prezimena: Jeftić, Dikić, Milivojević, Stanojlović, Savić, Gavrilović, Bajić i Stevanović. Nosioci ostalih ranije nabrojana prezimena ili su u selu izumrli ili su se odselili u duga sela širom Semberije. Pored ove najstarije i najbrojnije familije, u Amajlije se kasnije doselilo još nekoliko porodica iz istočne Hercegovine. Tako se neki Vujević sredinom 19. vijeka doselio u Amajlije i to iz okoline Trebinja, gdje je navodno „ubio Turčina“, odakle je pobjegao plašeći se osvete. Pobjegao je na konju sa ženom i sinovima Đokom i Jovom, koje je donio u sepetima. Stigao je u Amajlije i sa dopuštenjem bega koji ga je primio na svoj posjed tu se i nastanio. Danas potomke ovog Vujevića nazivaju „Ere“ ( here-hercegovci). Pripadnici ove porodice slave Nikoljdan. Pored ove porodice u Amajlije su se doselile sljedeće srpske porodice koje tu i danas postoje: Savići koji slave Jovanjdan i koji su porijeklom sa planine Igman (sa granice između Bosne i Hercegovine), Blagojevići i Sarići koji slave sv. Joakima i Anu i koji su se doselili iz okoline Trebinja, Milinkovići zvani „Budalići“ koji se se takođe doselili iz okoline Trebinja, Jovići koji slave Jovanjdan i Stevanovići koji slave Nikoljdan doselili su se iz Borogova, Mihajlovići zvani „Prokići“ koji slave Jovanjdan doselili su se iz okoline Goražda, te porodica Tadić koja slavi Đurđevdan i koja se doselila u Amajlije 1950. godine iz Rađevine u Srbiji. Pored ovih doseljenika koji su u Amajlije došli iz Crne Gore i Hercegovine, u selu živi i nekoliko familija koje su se tu preselile iz okolnih semberskih sela, pretežno ženidbom. I ove porodice vuku svoje korijene iz Hercegovine i Crne Gore. To su sljedeće familije: Gordići koji su došli iz Ćipirovina, Lukići ( Ilindan) koji su došli iz Krive bare, Kulići (Aranđelovdan) koji su došli iz Dragaljevca, Jekići ( Mitrovdan) koji su došli iz Lokanja, Jovići koji su došli iz Međaša, te Vladići koji su izumrli.
(Nastaviće se)