Piše: Jusuf Trbić
Nigdje kao na prostoru bivše Jugoslavije mrtvi nisu toliko živi. Novinar BBC-a Alan Little je zapisao : “ Malo je mjesta u Evropi gdje su mrtvi prethodnih generacija tako prodorni kao u Bosni, i gdje tako elokventno govore, polažu pravo na sadašnjost i oblikuju budućnost.” Mrtvi komanduju, savjetuju, predvode mase, mrtvi lideri su življi i uticajniji od živih. Oni naknadno uređuju prošlost i crtaju puteve kojima tek treba ići.
Srpska pravoslavna crkva je 1989. godine, nakon vijekova koji su prošli od Kosovske bitke, iznijela mošti kneza Lazara na svjetlo dana i organizovala njihovu morbidnu turneju po Srbiji, Bosni, Hrvatskoj i Kosovu,
I te su kosti, putujući, crtale granice buduće srpske države. Katherine Verdery je zabilježila : “ Kostur kneza Lazara postavio je granice Velike Srbije, po principu “srpska zemlja je gdje su srpske kosti.”
Onda je počela udarnička kampanja iskopavanja posmrtnih ostatak Srba stradalih u Drugom svjetskom ratu, i to je pretvoreno u medijski rodoljubivi spektakl koji je punio stranice novina. Pri tome su vađene samo kosti ustaških žrtava iz masovnih gvrobnica u Hrvatskoj i Hercegovini, ali niko nije ni pomenuo kosti Srba i drugih građana Srbije koje su pobili četnici ili režim Milana Nedića, a smatra se da je samo u Beogradu i okolini bilo 15 –do 30 hiljada ubijenih i bačenih u zajedničke grobnice. Kad je rat završen, ni crkva, ni mediji, ni rodoljubivi političari to nisu više nikad ni pomenuli.
U maju 1991. godine iz Amerike su prenijete mošti vladike Nikolaja Velimirovića, obožavatelja Hitlera i nacizma i velikog antisemite, koji je Hitlera poredio sa Svetim Savom. U tekstu pod naslovom “Nacionalizam Svetog Save” on je napisao : “Ipak se mora odati poštovanje sadašnjem nemačkom Vođi, koji je kao prost zanatlija i čovek iz naroda uvideo da je nacionalizam bez vere jedna anomalija, jedan hladan i nesiguran mehanizam. I evo u XX veku on je došao na ideju Svetog Save, i kao laik preduzeo je u svom narodu onaj najvažniji posao koji priliči jedino svetitelju, geniju i heroju.” I o Jevrejima je ovaj vatreni pristalica istaknutog srpskog naciste Dimitrija Ljotića imao isto mišljenje kao i njegov veliki uzor Adolf Hitler. O njima je pisao i ovo : “ U toku vekova oni su raspeli Mesiju Gospoda Isusa sina Božijeg, stvorili su od Evrope glavno bojište protiv Boga, a za đavola…Sva moderna gesla evropska sastavili su Židi koji su Hrista raspeli : i demokratiju, i štrajkove, i socijalizam, i ateizam, i toleranciju svih vera, i pacifizam, i sveopštu revoluciju, i kapitalizam i komunizam. Sve su to izumi Židova, odnosno oca njihova – đavola.”
Vladika srpski Nikolaj Velimirović je bio veliki protivnik kulture i obrazovanja, uporni propagator fašizma i zločina, i do kraja života nije promijenio svoje stavove. Proglašen je za sveca Srpske pravoslavne crkve, a njegovo učenje ugrađeno je u temelje srpskog pravoslavlja. Fašizam, antisemitizam i vjerska zatucanost, propagiranje zločina i rasizma tako su postali sveta djela, koja treba da slijede generacije.
U Srbiji i Republici Srpskoj otišli su i korak dalje, pa su oživjeli davno upokojene četnike, za koje se činilo da su zauvijek ukopani na smetljištu istorije. Pola vijeka nakon potpunog poraza oni su naknadno pobijedili, i to usred Evrope, kojoj je antifašizam temelj i zvijezda vodilja. Počelo je prijedlozima da se u zajedničke grobnice prenesu kosti i četnika i žrtava četničkog fašizma, i da tu počivaju, zagrljeni i pomireni u smrti. Onda su, u pripremi rata protiv Bosne, četničke šubare i kokarde ušle u kasarne JNA, koja je decenijama stvarana na antičetničkoj i antiustaškoj platformi, četnici su zatim dobili svoje ulice i trgove, a onda su pobjednički ujahali u školske udžbenike, u knjige novokomponovane istorije, u medije, u političke strtanke, u svakodnevni život. U Republici Srpskoj je još 5. decembra 1999. godine usvojen Zakon o pravima boraca RS. U članu 2 toga zakona izjednačeni su u pravima učesnici antifašističke borbe i četnici.“Borac je, u smislu ovog Zakona, i lice koje je učestvovalo u antifašističkoj i oslobodilačkoj borbi tokom 20. vijeka kao pripadnik srpske, crnogorske vojske, pripadnik NOR-a, Jugoslovenske vojske ili vojske u otadžbini”.Tako su bosanski Srbi još jednom pokazali da su veći Srbi od onih u Srbiji, jer je to u Srbiji učinjeno “tek” 2004. godine. Srbijanski zakon polazi od datuma 6. april 1941. godine, što znači da su njime rehabilitovani svi kvislinzi, bez obzira na to šta su radili i da li su za zločine osuđeni ili nisu. A podaci govore da je samo između oktobra 1941. i maja 1942. godine Nedićev režim u Srbiji pobio više od 80 posto Jevreja, pa se onda takozvanom “antimasonskom izložbom” javno pohvalio svojim germanskim gazdama da su riješili “jevrejsko pitanje.” Otvoreno služenje Nijemcima, strahovlada, progoni Jevreja, Roma, komunista i svih nepoželjnih, koncentracioni logori, strašni zločini, masovna upotreba prinudnog rada za potrebe Njemačke, stvorili su fašističku državu Srbiju, čiji je režim do kraja bio odan Hitleru. Svi su ti fašisti, dakle, rehabilitovani zakonski. Među njima i četnici.
Ali, novi srpski fašisti imali su potrebu za spektakularnom sudskom rehabilitacijom Draže Mihajlovića, kako bi se povratak fašizma učinio do kraja prihvatljivim i legitimnim. Taj je proces dugo pripreman i pompezno izveden, pod krinkom prioceduralnih propusta na nekadašnjem suđenju, što je sud oslobodilo obaveze da ispituje bilo kakve dokaze krivice naknadno oživljenog komandanta Jugoslovenske vojske u otadžbini. Opravdanje je bilo – sudili su mu pobjednici, a oni, dakako, ne mogu biti nepristrasni. O brojnim suđenjima kvislinzima u svim evropskim zemljama, uključujući i ono u Nirnbergu, nije bilo ni riječi. Zastupnici opravdano odsutnog Mihajlovića lako su dokazali njegovu nevinost, a nisu ih pokolebale ni brojne reakcije u medijima i iznošenje nepreglednog mora dokaza o zločinačkoj prirodi četničkog pokreta, nije pomoglo ni ponovo objavljeno zvanično saopštenje Čerčila, Ruvelta i Staljina sa konferencije u Teheranu ( od 28. novembra do 1.decembra 1943. godine) o četnicima kao saradnicima Njemačke, pa čak ni naredba kralja Petra II Karađorđevića od 12. septembra 1944. da četnici prekinu sa izdajom naroda i domovine i priključe se partizanskom pokretu. Nikakave činjenice ovdje nisu bile važne.
Rehabilitacijom četnika i Draže Mihajlovića rehabilitovano je i opravdano sve što su oni radili u Drugom svjetskom ratu, pa i njihova ideologija, oličena u programu ( autor je bio četnički ideolog Stevan Moljević) pod naslovom “Homogena Srbija”. Taj program, objavljen juna 1941. godine u listu “Naš put”, temeljni je plan genocida kojim treba da bude stvorena etnički čista država za sve Srbe. Četnički cilj je bio jasan : “…da stvore i organizuju homogenu Srbiju koja ima da obuhvati celo etničko područje na kome Srbi žive, i da joj osiguraju potrebne strateške i saobraćajne linije i čvorove, te privredna područja kako bi joj bio omogućen i obezbeđen slobodan privredni, politički i kulturni život i razvitak za sva vremena. Te strateške i saobraćajne linije i čvorovi potrebni za sigurnost, život i opstanak Srbije, iako gdegde ne bi imale srpsku većinu, imaju da posluže Srbiji i srpskom narodu da se ne bi više ponavljala teška stradanja koja Srbima nanose njihovi susedi čim im se pruži prilika.
(nastaviće se)