Piše: Saud Grabčanović
Sve srpske „paravojne“ jedinice u gradu i selima, koje je ranije dobro naoružala JNA, bile su prije napada na grad stavljene u stanje pripravnosti, a grad su nekoliko dana ranije bile opkolile tenkovske jedinice Novosadskog Korpusa kompromitovane JNA. Odmah nakon okupljanja Bošnjaka na gradskom trgu, na grad je, pod izgovorom borbe protiv muslimanskih ekstremista, a sve po ranijem planu, „napalo“ oko hiljadu pripadnika SDG-a tzv. „arkanovaca“. Uz njih su kao ispomoć bili Mirkovi četnici, paravojna formacija sastavljena od gradskih Srba, koju je predvodio vojvoda Mirko Blagojević. Mirkovi četnici su bili sastavljeni od gradskih Srba, prijeratnih gradskih propalica i siledžija, pretežno članova Srpske radikalne stranke. Među Mirkovim četnicima je bilo i par muslimana iz našeg grada, među kojima je najpoznatiji Izet Salihbegović, izdanak poznate bijeljinske begovske porodice! Zadatak tzv.“Mirkovih četnika“ je bio da, kao dobri poznavaoci našeg grada, vode arkanovce po gradu i da im pokazuju koga treba opljačkati, a koga likvidirati. U vođenju prekodrinskih ubica po našem gradu u toku tih „borbi“, posebno se isticao pok. Branimir Filipović zvani „Šumar“, prijeratni bijeljinski sitni kriminalac, varalica i silovatelj.
Sve što se dešavalo te noći a i narednog dana u gradu Bijeljini, odigralo se kao u dobro režiranom vesternu. Samo treba postaviti pitanje ko je tačno „režirao“ taj „vestern“ i na koga su napali ovi „srpski junaci“, jesu li uopšte imali naoružanih protivnika na drugoj strani? Po svemu sudeći, to je bio njihov „ junački“ napad na bošnjačke nenoružane civile, žene djecu i starce, kao i „napad“ na njihove automobile, pokretnu imovinu, sehare sa zlatnim nakitom, lične dragocjenosti i novčanike !
Terorističke aktivnosti SDG–a i srpske vojske, „oslobođenje “ grada Bijeljine
U noći između 1. i 2. aprila 1992. godine grad Bijeljinu su opkolile tenkovske, artiljerijske i pješadijske jedinice tobožnje JNA, u stvarnosti sada čisto srpske vojske, sa tobožnjim ciljem „čuvanja“ mira u gardu. U stvari, te su jedinice bile tu raspoređene da intervenišu artiljerijom i tenkovima po gradu, ako stvari krenu „po zlu“ za njihove specijalce – „pse rata“ iz Arkanovog SDG-a, koji su trebali da odrade svoje dobro isplanirane „prljave poslove“. Prema izvještaju Human Rights Watcha (HRW) „u Bijeljini su srpske paravojne formacije, koje su nosile fantomke, preuzele pozicije oko grada i samom gradu, uključujući snajperske pozicije na prozorima zadnjih spratova u zgradama. Borbe, ako se to uopšte može tako kvalifikovati, vođene su i u noći na 2. april „ (samo protiv koga ? pr. autora). Tog dana su se u gradu dešavale čudne stvari koje su indicirale na dobro režiranu filmsku predstavu, ali sa ubijanjima „od prave“! Po gradu su kružile čete „arkanovaca“ koji su na sve strane bacale obične topovske udare kojima su plašili bošnjačko stanovništvo u gradu da ne izlazi iz kuća i stanova. Bacanjem topovskih udara pravili su sebi paravan za pljačke po gradu. Srpskih civila u gradu skoro da uopšte nije bilo, pošto su oni ranije bili po planu SDS-a evakuisani u okolna srpska sela. Eksplozije „topovskih“ udara su jezivo odjekivale, posebno u centru grada između zgrada i nebodera. Sticao se dojam da se cijeli grad razara.
Kada se samo jedan dan nakon ove „predstave“ život u gradu normalizovao, nekih većih i vidljivih oštećenja na objektima u samom gradu nije bilo, osim polupanih izloga i prozora te razvaljenih vrata na bankama, prodavnicama, zlatarama, nekim javnim objektima i kafićima. Izuzetak su činili najveći gradski objekti: stari neboder i gradski vodotoranj oba u centru grada, silos „Žitoprometa“ na velikom gradskom raskršću na ulazu u grad i „Elvaco“ tvornica za preradu žice na sjevernom obodu grada. Topovski su udari služili Arkanovcima i kao paravan za velike pljačke poslovnih objekata, zanatskih radnji, prodavnica, zlatara i banaka, te otimačine privatnih auta, kamiona i traktora, koje su izvršene u toku ovih „borbi“ za tobožnje „oslobođenje“ grada. Grad Bijeljinu arkanovci su stvarno „oslobodili“, ali samo od finansijskih i materijalnih dobara iz banaka i državnih preduzeća, te iz privatnih firmi i prodavnica, kao i od privatne imovine građanstva, koja je do tada najvećim dijelom pripadala bijeljinskim Bošnjacima. Danima se skelom na Drini u Badovince, iz Bosne u Srbiju, prebacivao golemi plijen koji su ovi razbojnici, novi srpski hajduci, opljačkali u Bijeljini. Bilo je tu svega: skupih auta, traktora, kombajna, bijele tehnike, televizora, namještaja i tekstila iz prodavnica, građevinskog materijala sa bijeljinskih stovarišta… Mjesecima je kasnije ova opljačkana roba prodavana po raznim „buvljacima“ i prodavnicama širom Srbije. Opljačkana je i „Privredna banka“ u gradu, kao i „SDK“, te niz zlatara i juvelirnica, kako privatnih, tako i državnih.Iz ovih objekata je odnesena veća količina zlata, deviza i domaćeg novca-YU dinara. Iz jedne poznate bijeljinske državne zlatare arkanovci nisu mogli iznijeti sef kojeg nisu uspjeli otvoriti, pa su zato morali srušiti cijeli zid da ga iznesu viljuškarom i natovare ga na kamion koji ga je odvukao preko Drine u Srbiju! Prema svemu viđenom i zabilježenom, u stvarnosti je taj srpski tobožnji „ rat za osobođenje“ u Bijeljini predstavljao samo paravan za velika pljačku društvene i privatne imovine, ponajviše bošnjačke!
Posebno veliki intenzitet pljačke bošnjačke imovine nastupio je kasnije, u narednim mjesecima i godinama rata i strahovlade pročetničkog SDS-a u gradu. Pljačka povezana sa otimanjem bošnjačkih kuća, njihove pokretne i nepokretne imovine, njihovih privatnih ušteđevina, zlatnog nakita od žena, hladnokrvnim ubijanjem, etničkim čišćenjem i konačnim progonom Bošnjaka u „Alijinu državu“ preko Majevice, dobila je do kraja rata u Bijeljini ogromne i potpuno nesagledive razmjere i postala je hronična „pojava“. Pogrom nad Bošnjacima Bijeljine je neobično podsjećao na holokaust i progon i ubijanje Jevreja u Varšavskom getu! Prvi na udaru su bili bogatiji Bijeljinci, koji su bili zabilježeni u posebne spiskove predate arkanovcima i šešeljevcima. Oni su nešto kasnije po tim spiskovima provaljivali u stanove i kuće bogatih Bošnjaka, koje bi najprije opljačkali, a zatim hladnokrvno poubijali. Primjeri takvih ubistva uz pljačku su ubistvo mr.ecc. Salke Kukića i trgovca Rame Avdića. Istovremeno su po gradu uslijedile selektivne likvidacije Bošnjaka po posebnim spiskovima koji su bili sastavljeni u glavnom štabu SDS-a u gradu. Svako i bilo kakvo dovođenje u vezu sa strankom SDA i njenom „Patriotskom ligom“, te optužbe za posjedovanje naoružanja, za nesretne Bošnjake Bijeljine su značili smrtnu presudu ! Posebno su na udaru bili bijeljinski Albanci, od kojih je većina bila mučki pobijena. Neki su bačeni u podrum kuće bijeljinskog mesara Redžepa Šabanovića. Redžep je u tim događajima bio takođe mučki ubijen, zajedno sa svojim sinom i suprugom.
Na drugoj strani, što je vrlo interesantno i budi veliku sumnju, pohapšeno vođstvo bijeljinske filijale SDA, ključni ljudi bijeljinske SDA: predsjednik Ševal Begić, sekretar Husref Gruhonjić i predsjednik Izvršnog odbora Bilalić bili samo saslušani i pušteni da odu u Tuzlu! Po svoj prilici ovdje su po srijedi bili trgovina ili „saradnja“?
Propagandna mašina KOS-a je vješto skrojenim lažima u toku „napada“ na grad plašila neodlučno i isprepadano srpsko stanovništvo iz grada i okoline plašeći ih svakojakim lažima i izmišljotinama da im prijeti pokolj od strane nekakvih „mudžedinia“, ustaša i Šiptara, te da ih može snaći „novi Jasenovac“. Sva ova propaganda je imala samo jedan cilj, a to je da se vještački izazovu međuetnički sukobi i da Srbi iz okoline grada napadnu na Bošnjake u gradu. Ova je podla propaganda dala nekih rezultata kod neukog srpskog seljačkog stanovništva iz sela u okolini grada! Tako su drugog dana „rata“ artiljerijske jedinice srpskih teritorijalaca iz pravca Obarske granatirale iz minobacača rubne bošnjačke mahale grada, posebno mahalu „Zair“. Povod za granatiranje je bila lažna dojava KOS-a da su u „Zairu“ stacionirani nekakvi „mudžedini“, koji planiraju da kolju „srpsku nejač“ po selima, i koji imaju topove i minobacače! Zbog ovog granatiranja iz „Zaira“ je pobjeglo cjelokupno muslimansko stanovništvo u bijeljinsku Kasarnu, da traži zaštitu od Arkana koji se tu nalazio. Jadni i naivni Bošnjaci su otišli dželatu u ruke da traže spas! Srećom, ova glupost je prošla bez poslijedica, Arkan se, kao pravi glumac, pokazao velikodušnim, te je kasnije nakon završetka „borbi“ u gradu, pustio sve Bošnjake iz Zaira da se vrate svojim kućama. Ove je Bošnjake predvodio visokopozicionirani član SDA rahm. Selim Duraković zvani „Zima“ koji bio pušten, a kasnije je iz grada otišao u na ratište u Teočaku! Sličnu glupost su napravili Bošnjaci iz mahala Gvozdevići i Grmić, koji su prestrašeni tražili spas kod JNA, u privremenoj kasarni na Grmiću. Ta kasarna, u stvari raniji magacin oružja bivše JNA, bio je u tom trenutku pun raznih srpskih paravojnih jedinica, četnika i teritorijalaca. Na sreću tom prilikom je ubijeno samo par naivnih Bošnjaka koji su bili „zabilježeni“.
Dobivši lažnu dojavu o „hiljadu mudžahedina koji su uzeli Željezaru“ teritorijalci iz Obarske su iz minobacača kalibra 80 mm minama bombardovali i Tvornicu za preradu žice „Mesud Mujkić“, danas „Elvaco“. U tom suludom granatiranju napravili su velike štete na objektima fabrike, a od „žive sile“ su uspjeli u fabričkom krugu ubiti jednog psa i jednu mačku! (očevidac je autor ovog teksta). Istoga dana pripadnici SDG-a su trocijevnim LPA topovima ugrađenim na kamione gađali i ozbiljno oštetili poznati bijeljinski „stari“ neboder u centru grada, a zatim teško oštetili bijeljinski vodotoranj. Slike ovog suludog bombardovanja topovima sa bijeljinskog trga obišle su cijeli svijet. Potkraj istog dana arkanove tobdžije su tim topovima izbušile i teško oštetile metalne i betonske silose firme „Žitopromet“ u nekadašnjoj Račanskoj ulici. Arkanovce je ovim trocjevnim LPA protuavionskim topovima snabdjela JNA u ranijim ratnim događanjima u Hrvatskoj. LPA topovi su, inače, namijenjeni za gađanje aviona u niskom letu, a pucaju rafalno i imaju veoma veliku vatrenu moć. Svaki ovaj top na sebi ima tri okvira- magacina sa po 180 komada metaka kalibra 20 mm, koji su u stvari male rasprskavajuće granate! Ove protuavionske LPA topove arkanovci su modificirali za napade na živu silu, postavili su ih na kamione, čime su oni dobili veoma veliku ubojitu vatrenu moć, te pokretljivost i efikasnost u brzim akcijama. Inače je zbog njihove velike razorne moći upotreba ovih topova u ratu protiv pješadije, civila, civilnih ciljeva i objekata strogo zabranjena međunarodnim konvencijama. Prekodrinski desperadosti za te konvencije uopšte nisu marili !
Arkanovci su ključne objekte u našem gradu gađali ovim topovima pod izgovorom da se u njima kriju nekakvi muslimanski snajperisti. Međutim, nakon ove vandalske pucanije i konačnog „osvajanja“ tih objekata nisu pronađeni nikakvi dokazi za ove njihove tvrdnje. Unutar tih objekata ništa nije pronađeno, niti mrtvi ili ranjeni snajperisti niti njihovo naoružanje ili pribor, niti bilo šta što bi indiciralo na njihovu prisutnost. Postojanje nekakvih snajperista i bilo kakvih bošnjačkih boraca u gradu Bijeljini u tim „borbama“ veoma je upitno, dokaza za to jednostavno nema ! Nakon navodnog „oslobođenja“ bijeljinskog silosa i cijelog grada, vlasti su pozvale na posao Bošnjake koji su radili u silosu, a veliki broj njih je nakon toga bio mučen i ubijen!
Postavlja se pitanje, zašto su arkanovci i teritorijalci tako teško oštetili najveće i najpoznatije društvene objekte u gradu, kada nije bilo nikakvog otpora sa njih? Moje je mišljene da su arkanovci, kao i teritorijalci, pucali iz topova i minobacača na te objekte po režiranom programu iz Beograda za taj dan. Događaje u Bijeljini je pratilo puno novinara iz Evrope i cijelog svijeta. Trebalo je da se „dokaže“ pred kršćanskom Evropom i kršćanskim svijetom, koji nije naklonjen muslimanima, da su u Bijeljini vođene „teške“ borbe protiv nekakvih muslimanskih fudamentalista i terorista i da su Srbi bastion zaštite Europe od novih Osmanlija i muslimanskih terorista. Drugi cilj je bio prikriti pravi uzrok i razlog civilnih žrtava u gradu. Pošto je u Bijeljini bilo mnogo žrtava, posebno civilnih ubijenih u masakru, što se nikako nije moglo sakriti, gospodari života i smrti iz Beograda su naredili da se na najvećim objektima koji nemaju stambene namjene naprave oštećenja koja se mogu vidjeti iz skoro svih dijelova grada. Ovo razaranje je učinjeno u svrhu dokazivanja njihove već ranije pripremljene „istine“o „teškim“ borbama u gradu protiv „muslimanskih ekstremista, ustaša i albanskih terorista“, te neželjenim ali neminovnim „kolateralnim žrtvama „ među civilima. Treći cilj ovog pucanja je bilo i zastrašivanje Bošnjaka Bijeljine, stvaranje osjećaja nesigurnosti i stvaranje paničnog straha kod njih, da bi sami što prije napustili „srpski“ grad i ostavili svoju imovinu. Dokaz ovim mojim tvrdnjama jesu Arkanovi raporti svojim pretpostavljenim u Beogradu. U izvještajima koje je u to vrijeme slao Miloševiću, Mladiću i Adžiću, ratni zločinac Arkan izvještava da državni plan napreduje, uz napomenu da je psihološki napad na bošnjačko -muslimansko stanovništvo u Bijeljini veoma efikasan, i da ga treba nastaviti.
Vrlo brzo nakon „napada“ na Bijeljinu srbijanske su jedinice „zauzele“ sve najvažnije objekte i mjesta u gradu. To „zauzimanje“ je u stvari bilo samo simulacija vojne vježbe, jer su Miloševićeve vojne snage Bijeljinu praktično kontrolisale još od sredine 1991. godine i rata u Hrvatskoj! Bez obzira na dokazane prosrpske aktivnosti JNA u ranijem ratu u Hrvatskoj, tadašnji predsjedavajući predsjedništva BiH, osnivač stranke SDA Alija Izetbegović je naivno vjerovao da će sada potpuno srbizirana JNA, u Bosni i Hercegovini djelovati poštenije i drugačije nego u ratu u Hrvatskoj. Obaviješten o tragičnim događajima u Bijeljini predsjednik Izetbegović je zatražio od JNA da zauzme grad i zaustavi nasilje! Ovo je nalikovalo onoj poslovici iz Ugande: ”zovneš lava da zaštiti antilopu od drugog lava”.
(nastaviće se)
